Restrukturyzacja

Celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie upadłości dłużnika, jak również zabezpieczenie słusznych praw wierzycieli. Sąd postanawia o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli dłużnik jest niewypłacalny lub zagrożony niewypłacalnością.
Ustawa prawo restrukturyzacyjne przewiduje cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych.

Wybór rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego należy do dłużnika.

Rodzaje postępowań

Poniżej przedstawiono cele poszczególnych postępowań restrukturyzacyjnych i przesłanki wszczęcia określonego typu postępowania.

Postępowanie o zatwierdzenie układu

Postępowanie o zatwierdzenie układu jest jedynym z czterech proponowanych przez Prawo Restrukturyzacyjne postępowań. Zostało znowelizowane w dniu 01.12.2021 r. i w zmodyfikowanej wersji zastąpiło tzw. uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne. Postępowanie o zatwierdzenie układu 2.0 może być prowadzone zarówno w wersji sprzed wspomnianej nowelizacji, jak i w wersji po dniu 01.12.2021 r., tj. z możliwością obwieszczenia przez nadzorcę układu o dniu układowym, która zapewnia dłużnikowi większą ochronę.

Postępowanie o zatwierdzenie układu charakteryzuje się tym, że jest ono odformalizowane. Udział Sądu ograniczony jest do minimum, zaś główną rolę odgrywa dłużnik wraz z nadzorcą układu, z którym dłużnik ma obowiązek zawrzeć umowę w celu przygotowania propozycji układowych, przeprowadzenia samodzielnego zbierania głosów i złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. Po zawarciu umowy pomiędzy dłużnikiem a nadzorcą, nadzorca układu zobowiązany jest do sporządzenia spisu wierzytelności, spisu wierzytelności spornych, a także wstępnego planu restrukturyzacyjnego. Po dokonaniu ww. czynności, nadzorca układu może dokonać obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. Obwieszczenia dokonuje się w Krajowym Rejestrze Zadłużonych.
Jeżeli nadzorca układu dokona obwieszczenia (formuła postępowania o zatwierdzenia układu 2.0), o którym mowa powyżej, to wówczas dłużnik zyskuje ochronę przed egzekucją komorniczą. Co więcej postępowanie o zatwierdzenie układu w formule 2.0. (czyli od dnia 01.12.2021 r.), zapewnia Dłużnikowi ochronę przed wypowiedzeniem niektórych umów, tj. najem, dzierżawa.

Przyśpieszone postępowanie układowe

Przyśpieszone postępowanie układowe wymaga z kolei ścisłej współpracy z sądem już od samego początku. Cechą tego postępowania jest zastosowanie wielu uproszczeń umożliwiających oddłużenie we względnie najkrótszym czasie. Rozpoczyna je dłużnik, składając wniosek o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego. Ustawa Prawo restrukturyzacyjne informuje o siedmiodniowym terminie wydania rozstrzygnięcia w sprawie wniosku. Zawarcie układu następuje po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie.
Przyśpieszone postępowanie układowe może być prowadzone tylko wtedy, gdy suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

Postępowanie sanacyjne

Celem postępowania sanacyjnego jest nie tylko zawarcie układu między dłużnikiem a wierzycielami, lecz również przeprowadzenie działań zmierzających do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika. Z dniem otwarcia postępowania sanacyjnego sąd odbiera zarząd własny dłużnikowi i wyznacza zarządcę, który w porozumieniu z dłużnikiem składa sędziemu-komisarzowi plan restrukturyzacyjny. Następnie, po uzyskaniu opinii rady wierzycieli, sędzia-komisarz wydaje postanowienie o zatwierdzeniu planu restrukturyzacyjnego. Zarządca może zbyć składniki majątku należącego do dłużnika, a także przeprowadzić redukcję zatrudnienia. Głosowanie nad układem z wierzycielami odbywa się niezwłocznie po zrealizowaniu całości lub części planu restrukturyzacyjnego. Majątek dłużnika stanowi masę sanacyjną. Zarząd nad masą sanacyjną sprawuje zarządca. Postępowania egzekucyjne skierowane do majątku wchodzącego w skład masy sanacyjnej, wszczęte przed dniem otwarcia postępowania sanacyjnego, są zawieszone z mocy prawa.

Brak jest szczególnych przesłanek dla wszczęcia tego postępowania.

Postępowanie układowe

W postępowaniu układowym dłużnik rozwiązuje spory z kontrahentami, dotyczące obowiązku zapłaty jego zobowiązań i terminów ich spłaty, w procedurze ustalania spisu wierzytelności. Po uwzględnieniu wniosku dłużnika o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego sąd ustanawia nadzorcę sądowego. Może także zawiesić toczące się postępowania egzekucyjne. Najpierw dłużnik ustala skład masy układowej, następnie zaś nadzorca składa sędziemu-komisarzowi plan restrukturyzacyjny oraz spis wierzytelności. Wierzyciele głosują nad układem, który w dalszej kolejności będzie musiał zostać zatwierdzony przez sędziego-komisarza. Postępowanie układowe może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.