W ostatnim artykule omawialiśmy możliwość warunkowego umorzenia zobowiązań, która jest związana z niezdolnością upadłego do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty o nietrwałym charakterze.

Upadły musi liczyć się z tym, że w okresie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się takiego postanowienia, wierzycielowi (oraz upadłemu) przysługuje prawo do złożenia wniosku o ustalenie planu spłaty. Z praktyki wynika, że sąd upadłościowy uwzględni taki wniosek, w przypadku gdy istotnie zmieni się sytuacja osobista lub majątkowa dłużnika, która spowoduje ustanie niezdolności do spłaty zobowiązań.

Co więcej, w okresie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, upadły nie może dokonywać czynności prawnych, dotyczących jego majątku, które mogłyby pogorszyć jego sytuację majątkową.

Za takie czynności może zostać uznane dokonanie darowizny, odrzucenie spadku, w którym występuje wyraźna nadwyżka stanu czynnego nad zobowiązaniami, zawarcie umowy leasingowej czy zakup na raty.

Zakaz zaciągania zobowiązań finansowych po wydaniu przez sąd postanowienia o warunkowym umorzeniu zobowiązań nie jest jednak bezwzględny – ustawodawca przewidział, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach, sąd może wyrazić zgodę na dokonanie czynności prawnej dotyczącej majątku upadłego, nawet takiej, która mogłaby pogorszyć jego sytuację. Jeżeli dłużnik dokona takiej czynności bez zgody sądu, postanowienie o umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, może zostać uchylone.

Ponadto, w okresie pięciu lat, dłużnik jest zobowiązany do corocznego składania sprawozdania ze swojej sytuacji majątkowej i zawodowej, w którym wskazuje:

• wysokość osiągniętych przychodów;
• nabyte składniki majątkowe o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorców bez wypłat nagród z zysku za ostatni kwartał okresu sprawozdawczego;
• swoje możliwości zarobkowe;
• wydatki potrzebne na swoje utrzymanie i osób pozostających na utrzymaniu, w tym potrzeby mieszkaniowe.

W przypadku nierzetelnego wywiązania się w powyższego obowiązku, niezłożenia sprawozdania czy podania w sprawozdaniu nieprawdziwych informacji, sąd może uchylić postanowienie o umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli.