Często zdarza się, że osoba fizyczna (Dłużnik) przed podjęciem decyzji o złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, zastanawia się, czy w jego przypadku brak majątku nie stanowi przeszkody do ogłoszenia upadłości. W dzisiejszym artykule postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości w tym zakresie.

Postępowanie wobec osób fizycznych (konsumentów), różni się od postepowania upadłościowego wobec przedsiębiorców, tym że konsumenci wcale nie muszą dysponować majątkiem, aby Sąd ogłosił wobec nich upadłość. Brak majątku, a także brak jakichkolwiek dochodów nie przekreśla szansy dłużnika na złożenie wniosku i skuteczne ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Jeżeli w toku rozpoznawania wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, Sąd zauważy, że Dłużnik nie posiada majątku, ani dochodu z którego mogłyby być zaspakajane koszty postępowania, to wówczas koszty te pokrywa tymczasowo Skarb Państwa. Celem takiego rozwiązania jest umożliwienie konsumentowi ogłoszenia upadłości, a w konsekwencji jego oddłużenie.

W postanowieniu o ogłoszeniu upadłości osoby fizycznej (konsumenta) Sąd przyznaje syndykowi zaliczkę na pokrycie kosztów postępowania, a jeżeli majątek Upadłego na to nie pozwala, to wówczas koszty te pokrywa  Skarb Państwa, zaś Sąd zarządza ich niezwłoczną wypłatę dla Syndyka.

Pamiętać należy, że po ogłoszeniu upadłości Syndyk musi wykonać szereg obowiązków, w tym m.in. musi zawiadomić wierzycieli Upadłego o ogłoszonej względem Dłużnika upadłości, zwrócić się do instytucji państwowych celem uzyskania informacji na temat Dłużnika i wiele innych czynności, które generują koszty. W związku z tym, aby Syndyk nie pokrywał kosztów z tzw. „własnej kieszeni” Sąd przyznaje Syndykowi zaliczkę na pokrycie kosztów postępowania.

Natomiast, jeżeli w toku postępowania upadłościowego wpłyną do masy upadłości środki, które wystarczą na pokrycie kosztów postępowania, to wówczas Syndyk zwraca Skarbowi Państwa wypłacone wcześniej kwoty.

Na koniec warto wspomnieć, że jeżeli postepowanie upadłościowe w trybie konsumenckim zostało ogłoszone wobec byłego przedsiębiorcy, a wniosek złożył jego wierzyciel, to wówczas, nie zachodzą podstawy do tego, aby Skarb Państwa pokrywał koszty postępowania, ponieważ obowiązek na wpłatę zaliczki na pokrycie tychże kosztów spoczywa na wierzycielu.

Czym innym natomiast jest sytuacja, w której Dłużnikowi grozi umorzenie postępowania, które zostało zainicjowane przez wierzyciela. W takiej sytuacji przed umorzeniem Sąd wysłuchuje Dłużnika i jeśli sprzeciwi się on umorzeniu prowadzonego wobec niego postępowania, to postępowanie upadłościowe traktuje się tak, jakby zainicjował je Dłużnik. A to oznacza, że koszty postepowania, jeżeli Dłużnik nie posiada majątku, pokrywa Skarb Państwa